شاهنشاهیِ هخامنشی چگونه دولتی بود؟

تفاوت شاهنشاهی با پادشاهی این است که شاهنشاهی، دولتی است متشکل از شاهان گوناگون؛ اما پادشاهی، دولتی است متشکل از یک شاه.

در واقع شاهنشاهی در حکم امپراتوری بوده.

- شاهنشاهیِ ایران (یا امپراتوریِ ایران) در مدت حکمرانیِ 229 ساله این یازده نفر، بزرگ ترین واحد سیاسی جهان بود.

قبل از امپراتوری هخامنشیان، هیچ یک از امپراتوری های جهان چنان وسعتی نداشتند.

حتی بعضی از امپراتوری ها کوچک هم بودند.

یعنی در محدوده جغرافیایی کوچکی، چندین حکمران منطقه ای یا سرزمینی، زیر نظر یک امپراتور مشغول حکمرانی بودند.

درفش ویژه کوروش بزرگ یووال نوح هراری در کتاب انسان خردمند به این نکته مهم اشاره کرده است که اولین بار کوروش بود که به این فکر افتاد که مردم سایر سرزمین ها نیز بهتر است با قوانین امپراتوری خودش زندگی کنند.

این ایده کوروش کبیر مبتنی بر این فرض بود که قوانین شاهنشاهیِ ایران، عادلانه تر و بهتر از قوانین پادشاهی های کوچک و بزرگ پراکنده در آسیا و اروپا است.

بنابراین کوروش تا آنجا که در توانش بود، همه آن پادشاهی ها را به ایالت های گوناگونِ شاهنشاهیِ ایران تبدیل کرد.

فرض کوروش چندان هم بیراه نبود.

اگر رفتار سیاسی او را با رفتار سیاسی اعرابِ حجاز مقایسه کنیم، قطعا آزادی ادیان در شاهنشاهیِ ایران به مراتب بیشتر از آزادی ادیان در امپراتوری ا�