چگونه رضاخان به دست خود غائله آذربایجان را به راه انداخت

غائله آذربایجان به دلیل اهمیتی که در تاریخ معاصر ایران داشته از منظرهای گوناگونی بررسی شده، اما در این میان بر تأثیر عوامل بین المللی تأکید بیشتری شده است.

- فارس پلاس؛ دیگر رسانه ها - پژوهشکده تاریخ معاصر نوشت: بحران آذربایجان، یا به عبارت دیگر، بحران برآمده از ظهور و سقوط یک ساله فرقه دموکرات در آذربایجان، یک برهه پرالتهاب سیاسی، فرهنگی و اجتماعی در تاریخ سیاسی این منطقه است که در نتیجه مجموعه عوامل داخلی و کنشگری قدرت های بزرگ جهانی (عوامل خارجی) پدید آمد.

جایگاه و اهمیت و نیز حساسیت بحران آذربایجان در تاریخ معاصر ایران، موجب شده است از منظرهای گوناگون بدان نگریسته شود، اما در این میان بر عوامل بین المللی تأکید بیشتری شده است.

این در حالی است که در وهله نخست، ریشه های بحران آذربایجان را باید در عوامل داخلی و به ویژه سیاست های دوره رضاشاه در مورد این ایالت و پیامدهای سیاسی، اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی این سیاست ها جست.

دولت مطلقه مدرن و رهاوردهای آن برای آذربایجان دولت رضاشاه، نخستین دولت مطلقه در تاریخ ایران بود که در راستای تکوین این شکل از نهاد سیاست، تلاش بی وقفه و همه جانبه ای را در تمرکز و انحصار منابع و ابزارهای قدرت از خود نشان داد و کوشید در این راه پراکندگی و تکثر در آرایش نهادی دوران قاجار را از میان بردار