آنچه ایران به جهان آموخت

ایران باستانی به دنیا درس تسامح آموخت، درس عدالت و درس قانون و انضباط یاد داد.

به دنیایی که آشور و بابل و مصر و یهود آن را از تعصب و خشونت آکنده بود، - نشان داد که با اعمال تسامح بهتر می ‏توان امپراتوری های بزرگ را از اقوام گونه ‏گون به وجود آورد و اداره کرد.

عبدالحسین زرین کوب: نگرش بی طرفانه به دستاورد تمدن ایرانی در طی هزاره ها،  آن را در چند زمینه اخلاقی، سازندگی، دادورزی و تسامح کم نظیر می یابد.

نوشتار زیر بسط همین سخن است.

اگرچه دنیای باستانی ایران که از آغاز عهد ماد و تا پایان عصر ساسانیان، چهارده قرن رویدادهای پرخطر را جز در ماجرای کوتاه، اما خونین اسکندر به آسانی و بی ‏زیان عمده ‏ای از سر گذرانیده بود و همچنان بالان و نازان در سر جای خویش باقی مانده بود، ناگاهان در مقابل یک ضربه بهنگام و نفس ‏گیر، آن هم از جایی که هیچ از آنجا احساس بیم و خطر نمی ‏کرد، از پا در آمد، باز کارنامه روزگاران گذشته ‏اش، مثل شمار نامه عمر یک پهلوان پیر، پر از خاطره ‏های خوش، نشان ‏های افتخار و یادگارهای غرورانگیز بود.

ایران باستانی به دنیا درس تسامح آموخت، درس عدالت و درس قانون و انضباط یاد داد.

به دنیایی که آشور و بابل و مصر و یهود آن را از تعصب و خشونت آکنده بود، نشان داد که با اعمال تسامح بهتر می ‏توان امپراتوری های بزرگ را از ا