سنت نعت حضرت رسول (ص) و معراج نامه ها

روایت زندگی و صفات پیامبر اکرم (ص) و داستان شب معراج و معجراتی نظیر شق القمر دستمایه ابراز ارادت و شفاعت خواهی شاعران و ادیبان پارسی زبان در سراسر قلمرو این زبان است.

- سعدی بر اساس همان سنت ذکر شده، در ابتدای بوستان و ذیل عنوان نعت رسول اکرم داستان معراج را به طرزی شیرین و خلاصه بیان می کند.

او با این ابیات آغاز می کند: کریم السجایا جمیل الشیم نبی البرایا شفیع الامم امام رُسُل، پیشوای سبیل امین خدا، مهبط جبرییل شفیع الوری، خواجه بعث و نشر امام الهدی، صدرِ دیوان حشر کلیمی که چرخ فلک طور اوست همه نورها پرتو نور اوست شفیعٌ مطاعٌ نبیٌ کریم قسیمٌ جسیمٌ نسیمٌ وسیم یتیمی که ناکرده قرآن درست کتب خانه چند ملت بشست چو عزمش برآهخت شمشیرِ بیم به معجز میان قمر زد دو نیم چو صیتش در افواه دنیا فتاد تزلزل در ایوان کسری فتاد به لا قامت لات بشکست خرد به اعزاز دین آب عُزّی ببرد نه از لات و عزی برآورد گرد که تورات و انجیل منسوخ کرد بعد از این توصیفات و بیان نیکویی های سیرت و صورت پیامبر اکرم (ص) به بیان واقعه معراج می پردازد: شبی بر نشست از فلک برگذشت به تمکین و جاه از ملک درگذشت چنان گرم در تیه قربت براند، که بر سدره جبریل از او بازماند سعدی ذات روایت کننده و قصه گو دارد، و معراج پیامبر را نیز با گفتگوی بین او و جبرییل تبدیل به داستانی به یادمان