عبدالله نصری، مهدی سعادتمند خوانش ملاصدرا از برهان حدوث متکلمان

برهان حدوث متکلمان در اثبات وجود خدا مبتنی بر حدوث عالم (ماسوی الله) و درنتیجه وابستگی آن به مبدیی قدیم است.

بدین گونه که مناط نیاز معلول به علت را حدوث آن قرار می دهند.

- چکیده برهان حدوث متکلمان در اثبات وجود خدا مبتنی بر حدوث عالم (ماسوی الله) و درنتیجه وابستگی آن به مبدیی قدیم است.

بدین گونه که مناط نیاز معلول به علت را حدوث آن قرار می دهند.

اما حکما مناط نیاز به علت را امکان ماهوی و ملاصدرا آن را امکان فقری می دانند.

در اندیشه صدرایی بر برهان حدوث، دو اشکال اساسی وارد است؛ اشکال اول، مبنایی است و بر دخالت دادن حدوث به عنوان مناط نیاز به علت وارد شده و اشکال دوم بر بنای استدلال اینکه حدوث عالم در سطح عوارض و اوصاف بیرونی آن است و متکلمین از سرایت آن به جوهر عالم ناتوان اند.

ملاصدرا می کوشد به واسطه حرکت جوهری به نوعی حدوث را متوجه جوهر عالم بداند و برهان را تصحیح کند.

این تکاپو گرچه قالب برهان حدوث را حفظ می کند؛ ولی محتوای آن را تغییر کلی می دهد و بیشتر به سمت برهان حرکت نزدیک می کند.

کلیدواژه ها: برهان حدوث؛ حدوث؛ حادث؛ امکان؛ حرکت جوهری نویسندگان: عبدالله نصری: عضو هیئت علمی دانشگاه علامه طباطبایی مهدی سعادتمند: دانشگاه علامه طباطبایی فصلنامه قبسات - دوره 21، شماره 79، بهار 1395.