احمد سعیدی، علی قنبریان حواس باطنی نفس ماهیت، کارکرد، و جایگاه

توصیفی بوده و تبیین، تفسیر، کارکرد و جایگاه حواس باطنی را از دیدگاه اندیشمندان مسلمان بررسی کرده است.

- چکیده بر طبق علم النفس صدرایی، نفس انسان در عین بساطت، با قوای فراوانی وحدت یا اتحاد دارد.

براین اساس، قوای نفس از شئون و اطوار وجودی آن هستند و از حیث کمال و نقص متفاوتند و به همین دلیل، هر کدام در مرتبه ای جداگانه از نفس جای دارند.

علوم جزیی انسان به قوای ادراکی مرتبه حیوانی نفس که برخی ظاهری هستند و برخی باطنی، مربوط می شوند.

ادراکات جزیی و بیرونی انسان، کارویژه حواس پنج گانه ظاهری، و تثبیت، دگرگونی، و یادآوری همه ادراکات جزیی درونی و بیرونی انسان، کارویژه حواس پنج گانه باطنی است.

نقش مهم حواس باطنی در ادراکات و تأثیر ادراکات در رفتارها و صفات اختیاری انسان، لزوم شناخت حواس باطنی و تربیت و تعدیل آنها را نمایان می کند.

در واقع، بخشی از معاصی و رذایل، معلول عدم تعادل حواس باطنی هستند.

بنابراین، لازم است برای رسیدن به سعادت ابدی، قوای مزبور را شناخت و از افراط و تفریط آن ها جلوگیری نمود.

نوشتار حاضر تحلیلی ـ توصیفی بوده و تبیین، تفسیر، کارکرد و جایگاه حواس باطنی را از دیدگاه اندیشمندان مسلمان بررسی کرده است.

کلیدواژه ها: قوا، حواس ظاهری، حواس باطنی، نفس، مرتبه حیوانی نفس.