«ترمز را بکشید!»/سعید حجاریان

فارغ از آنکه انتخابات سال 1400 معنادار/فاقد معنا باشد یا اساساً کاندیدایی از سوی اصلاح طلبان پیشرو معرفی شود یا خیر، باید شعارها و برنامه های تمامی کاندیداها را براساس دو شاخص امکان پذیری و عقلانی بودن به تیغ نقد سپردم و سریعاً از مدت تحقق وعده ها، - اهل اندیشه، یکی از سرچشمه های مارکسیسم را سوسیالیسم تخیلی می دانند.

سوسیالیسم تخیلی بیشتر ریشه فرانسوی دارد و افرادی مانند اوئن و فوریه مبدع آن بوده اند.

البته، تامس مور نیز با کتاب مشهور آرمان شهر به این موضوع ورود داشت که مباحث وی نزد خوانندگان ایرانی آشناتر می نماید.

منظور از سوسیالیسم تخیلی که مارکس آن را جزو ذخایر تئوریک خود می دانست، آن است که می توان روی زمین بهشتی جاودانه ساخت که در آن بی عدالتی، بی سوادی، بی کاری و… وجود نداشته باشد و همه چیز به صورت اشتراکی تولید و مصرف شود.

طرح این خواسته های حداکثری کمابیش تخیلی بودن این ایده را نمایان می کند؛ بهشت سازان ناموفق! پروژه آن ها ناموفق بود زیرا اولاً امکان پذیر (feasible) و ثانیاً عقلانی (rational) نبود اما به هر ترتیب مارکس تلاش داشت این ایده ها را بهبود دهد و به ساحت اجرا وارد کند.

اما، با گذشت زمان و برخی آزمون ها از جمله کامبوج و شوروی و چین و امثالهم محرز شد که این مسیر همچنان به ناکجاآباد رهنمون می شود؛ حتی اگر بخواهیم س�