غلامرضا شمس ناتری گام های آرام پاییز در کوهستان

در مناطق مختلف مازندران هر یک از نام های سال دارای نام های سنتی دیلمی خاص خود هستند که بر حسب روش روزمره معیشتی قدیم با فصل های کشت و کار و کوچ دام در منطقه کاملاً تناسب داشته است.

- در تقویم سنتی این ماه ها و فصل ها به ضرورت با تقویم رسمی جدید مطابقت نداشته، به عنوان مثال نزرما در تقویم سنتی، ماه اول فصل تابستان است که 5/4 ماه دیرتر از نوروز رسمی بهار است.

گاهشماری ماه های سال در تقویم سنتی این همان اصطلاح ماه های گالشی است و برای چوپانان منطقه بیشتر کاربرد دارد.

گرچه هنوز فصل تابستان به خط پایان نرسید اما در مناطق کوهستانی از هم اکنون درختان رنگ پاییزی به خود گرفتند و از قدیم الایام شهریور برای کوهستان نشینان و گالشی آغاز پاییز است .

در پهنای طبیعت کوهستان درختان پیش از جنگل های جلگه ای پذیرای پاییز می شوند و از آن سو در بهار دیرتر به برگ می نشینند .

به دامداران کوه نشین گیلک و مازندرانی که در دامنه های شمالی رشته کوه البرز در استان های ساحلی دریای کاسپین زندگی می کنند گالِش گفته می شود.