مبانی حکومت دموکراتیک/بخش دوم

در این گفتار به بررسی مبانی حکومت در دموکراسی های معاصر که دموکراسی غیر مستقیم به شمار می روند و مبتنی بر اصل نمایندگی و پارلمانتاریسم است، - می پردازیم.

اصل نمایندگی اصل نمایندگی مبنای مشارکت غیر مستقیم مردم در حکومت از طریق نمایندگان خویش است.

البته در دموکراسی ها همه مقامات و کارگزاران عمومی به وسیله مردم انتخاب نمی شوند، اما آنان که مستقیما انتخاب نمی شوند باید به وسیله آنان که مستقیماً از جانب مردم انتخاب می شوند، برگزیده شوند.

در حکومت های کاملاً جمهوری یا دموکراتیک هیچ منصبی موروثی یا مادام العمر نیست.

از این رو مجلسی مثل مجلس اعیان انگلیس که برخی از اعضای آن موروثی هستند و بخشی دیگر به صورت مادام العمر منصوب می شوند، محدودیتی بر دموکراسی مبتنی بر نمایندگی محسوب می شود.

در دموکراسی امروز، مراجعه به مشارکت مستقیم شهروندان در تمام امور ممکن نیست و از این رو استفاده از اصل نمایندگی اجتناب ناپذیر است.

پارلمان ها امروزه مهمترین نهاد نماینده مردم به شمار می روند و به ویژه مجلس اول یعنی مجلس اصلی از قدرت قانونگذاری گسترده برخوردار است و مجلس دوم به ویژه در زمینه تصمیم گیری های مالی اختیارات کمتری دارد.

نخستین بار توماس هابز فیلسوف انگلیسی مفهوم نمایندگی را مطرح کرد.