مسجد جامع اردستان؛ دومین مسجد چهارایوانی ایران

مسجد جامع اردستان مسجدی باشکوه از بناهای تاریخی سلجوقی  شهر اردستان است که در مرکز محله محال این شهر واقع شده و معمار این بنای تاریخی استاد محمود اصفهانی است.

- محسن هادی طحان زواره در گفت و گو با ایسنا، گفت: مسجد جامع اردستان که نخستین مسجد دوطبقه تاریخ اسلام از آن یاد می کنند، پس از مسجد جامع زواره، دومین مسجد چهار ایوانی جهان اسلام است که در دوره سلجوقیان بنا شده است.

وی افزود: ساخت این بنا در دوران مختلف صورت گرفته است.

بنای اول مسجد همانند مسجد پامنار زواره، قبلا آتشکده یا معبد بوده که در مراحل مختلف به مسجد تبدیل شده است.

این پژوهشگر حوزه میراث فرهنگی ادامه داد: باید گفت مسجد اولیه با فرم شبستانی، دارای صحن مرکزی (میانسرا)، شبستان های ستوندار در 4 سمت حیاط، دیوار خشتی محصور کننده و سر در بوده است.

به گفته هادی طحان، بطور کلی تاریخچه ساخت مسجد جامع اردستان را می توان به سه دوره تقسیم کرد: دوره نخست(قرن سوم هجری قمری) که مسجد به صورت گنبدی ساخته شد.

دوره دوم(در قرن سوم وچهارم هجری قمری) که مسجد از صورت گنبدی به مسجدی کوشک مانند تبدیل شد و دوره سوم( در قرن ششم هجری قمری) در عهد سلجوقیان مسجد بطور کلی ویران شد و در این زمان مسجد گونه ای بنام چهار ایوانی پدید آمد.