شنب غازان و هنر مکتب تبریز

«شنب غازان » که نظیر آن در عالم اسلام کمتر دیده شده بود علاوه بر یک مقبره گنبد دار مشتمل بر یک مسجد ، دو مدرسه و یک دارالسیاده و یک رصدخانه و کتابخانه و یک دیوان خانه و چند گرمابه بوده است.

- خبرگزاری فارس- مهدی بزاردستفروش: یکی از شگفت آورترین حوادث تاریخ ایران پس از حملات ویرانگر مغولان شکل گیری بزرگ ترین و بی سابقه ترین حوزه های علمی (حوزات اربعه رصدخانه مراغه، شنب غازان، ربع رشیدی و سلطانیه) و آبادانی تبریز و بسیاری از شهرهای دیگر ایران بوده، در این میان تبریز به عنوان پایتخت دولت ایلخانی و مرکز ثقل این حرکت پرشتاب در راه احیای فرهنگ و آن را ارغونیه نام نهاد.

به اعتقاد زنده یاد یحیی ذکاء شنب در زبان مغولی به معنی مزار است و در تبدیلات به صورت شم درآمده است، چنانکه دنب نوشته و دم خوانده می شود، از سوی دیگر در آذربایجان زمین های مسطح و علف زارهای کرانه رودخانه را شام یا شم می گویند و پیش از وجود شنب غازان به این بخش از تبریز شم یا شام می گفتند.

تصادفاً این دو واژه و اصطلاح باهم تلاقی کرده و اینک آنجا را شام غازان ، شم غازان و شنب غازان به هر سه صورت می نامند.

خواجه رشیدالدین که بر اساس وقف نامه شنب غازان فضاهای معماری آن را شرح داده، خود تولیت شنب غازان را بر عهده داشته است.