راه طولانی ایران برای رسیدن به دولت مدرن

راه طولانی ایران برای رسیدن به دولت مدرن عصر ایران؛ جعفر محمدی - دولت مدرن ، تعبیری که از قرن هفدهم میلادی وارد ادبیات سیاسی جهان شده ، توانسته است موتور محرکه بسیاری از ملل جهان شود و آنها را شایسته وصف پیشرفته نماید.

تا پیش از پیدایش دولت مدرن، حکومت ها ـ که عمدتا پادشاهی و پیش از آن امپراتوری بودند ـ صرفاً به حکم راندن شناخته می شدند که وظیفه ای جز برقراری نظم ،سرکوب یاغیان و حراست عامه از جان و مال مردم نداشتند.

البته آنان در کنار این وظایف، مسوولیت پذیری نداشتند و آنچه حاکمان را به انجام این رویکردها وامی داشت، چیزی جز تمایلات و اقتضائات نبود.

حکومت های دیرین، نه وظیفه ای در پیشبرد علم داشتند، نه خود را به گسترش صناعت و تجارت موظف می دانستند و نه حوزه هایی مثل تامین اجتماعی، آموزش عمومی و مانند اینها در مخیله شان وجود داشت.

اندک اندک با زوال امپراتوری های اروپایی و تشکیل واحدهایی به نام کشور و در سایه تحولاتی مثل انقلاب کبیر فرانسه ، دولت هایی ابتدا در اروپا شکل گرفتند که دایره مسؤولیت آنها به مراتب گسترده تر از اسلاف شان بود.

اینان، خود را درباره همه شئون جامعه از فرهنگ تا تجارت و از صنعت تا زراعت صاحب رای و قدرت می دانستند و برای اولین بار وظایف حکومتگری را در قالب وزرارتخانه هایی کمابیش شبیه تشکیلات کنونی